Prawo kanoniczne - jednolite studia magisterskie

II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

Absolwent powinien posiąść wiedzę i umiejętności w zakresie metodologicznym, etycznym, teoretycznym i aplikacyjnym prawa kanonicznego. Powinien wykazać się gruntowną wiedzą prawno-kanoniczną wymaganą do podjęcia samodzielnych zawodów, do których wykonywania prawo kościelne wymaga ukończonych studiów kanonistycznych. Powinien być przygotowany do aktywności jako pracownik administracji kościelnej. Powinien być przygotowany do działalności w sądownictwie kościelnym jako: sędzia, adwokat, notariusz, promotor sprawiedliwości, obrońca węzła małżeńskiego oraz w poradnictwie prawnym. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem łacińskim jako językiem specjalistycznym w zakresie prawa kanonicznego. Absolwent powinien również mieć wpojone nawyki ustawicznego kształcenia oraz być przygotowany do podejmowania prac badawczych i kontynuacji edukacji na studiach trzeciego stopnia (doktoranckich).

III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA

III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH

1. Kształcenie w zakresie logiki i metodologii dla prawników

Treści kształcenia: Przedmiot, zadania, metody oraz podziały logiki, porównanie logiki z dialektyką. Elementy ontologii atrybutów i ontologii mnogościowej. Elementy teorii i relacji, funkcje i odwzorowania, język i metajęzyk, prawda logiczna i wynikanie logiczne w logice. Uzasadnienie i rozumowanie. Błędy w dedukcji, reguły wnioskowania, dowód, funkcje semantyczne wyrażeń. Definicje i błędy w definicjach. Metodologia ogólna – pojęcie, rodzaje i cel seminariów naukowych. Podstawy samodzielnej, metodycznej pracy naukowej – kwerenda naukowa, technika opisu bibliograficznego. Metodologia szczegółowa – temat rozprawy naukowej, wymogi stawiane pracy, konstrukcja pracy, odnośniki i przypisy, wykaz bibliografii, estetyka pracy, zagadnienie plagiatu.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: samodzielnego analizowania tekstów prawnych i ich interpretacji w szerszym kontekście prawnym; krytycznej oceny argumentacji stanowisk teoretycznych; korzystania z podstawowych narzędzi formalnych w celu oceny poprawności definicji i rozumowań; korelacji przepisów w danej dziedzinie prawa; posługiwania się metodą naukową przy pracy twórczej.

2. Kształcenie w zakresie etyki

Treści kształcenia: Moralność jako przedmiot etyki. Naczelne kategorie – dobro i zło. Norma prawna i norma moralna. Etyka jako teoria moralności. Prawo natury. Moralność a inne formy regulacji zachowań. Moralność życia zbiorowego a indywidualny system wartości. Demokracja, tolerancja, prawa człowieka. Rozumienie sprawiedliwości. Wolność i odpowiedzialność jako podstawowe wartości życia publicznego. Dylematy prawne i moralne wynikające z pluralizmu światopoglądowego.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: dostrzegania i identyfikowania dylematów etycznych związanych ze stosowaniem prawa; stosowania zabezpieczeń chroniących przed relatywizmem prawnym.

3. Kształcenie w zakresie filozofii prawa

Treści kształcenia: Pojęcie i źródła filozofii. Główne kierunki i nurty filozoficzne w aspekcie historycznym. Liberalizm gospodarczy i polityczny. Ateizm. Personalizm tomistyczny. Postmodernizm i neoliberalizm. Koncepcja człowieka i społeczeństwa według Jana Pawła II. Europejski humanizm.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia pochodzenia i celu prawa w tym prawa kanonicznego.

4. Kształcenie w zakresie prawa rzymskiego

Treści kształcenia: Pojęcie i źródła prawa rzymskiego. Dzieje prawa rzymskiego po kodyfikacji Justyniańskiej. Prawo osobowe. Prawo rodzinne i małżeńskie. Rzymskie prawo rzeczowe. Prawo spadkowe. Prawo o zobowiązaniach. Rzymskie prawo procesowe. Wpływ prawa rzymskiego na historię prawa kanonicznego oraz na historię prawa państwowego w Europie i w Polsce.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i wyjaśniania początków i historii współczesnych instytucji prawa i prawa kanonicznego.

5. Kształcenie w zakresie historii powszechnego prawa kanonicznego

Treści kształcenia: Źródła prawa kanonicznego. Zbiory prawa kanonicznego przed dekretem Gracjana. Corpus Iuris Civilis. Corpus Iuris Canonici. Uchwały soborów. Kodeksy Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 roku. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich z 1990 roku.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania wiedzy historyczno-prawnej do interpretacji obowiązujących przepisów prawnych.

6. Kształcenie w zakresie teologii

Treści kształcenia: Wprowadzenie do Pisma Świętego. Eklezjologia. Sakramentologia ogólna i szczegółowa. Teologia fundamentalna i chrystologia. Dogmatyka – traktat o Trójcy Świętej i o łasce. Teologia moralna – fundamentalna i szczegółowa.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: pojmowania natury, celu i misji Kościoła; rozumienia podstaw biblijno-teologicznych prawa kanonicznego.

B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH

1. Kształcenie w zakresie historii kościelnego prawa polskiego

Treści kształcenia: Źródła kościelnego prawa polskiego – prawo synodalne, prawo legackie, kodyfikacje kościelnego prawa polskiego, archiwa kościelne, stosunki religijne, społeczne i obyczajowe, kultura, oświata oraz mentalność polskiego społeczeństwa danej epoki w prawie partykularnym. Akta Konferencji Biskupów. Działalność prawodawcza arcybiskupów i biskupów w ich jednostkach organizacyjnych, szczególnie w organizowaniu życia kościelnego. Realizacja uchwał soborowych i norm kodeksowych na synodach diecezjalnych, prowincjonalnych i plenarnych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia norm prawa partykularnego i jego funkcjonalności w społeczeństwie polskim w danej epoce.

2. Kształcenie w zakresie teorii prawa kanonicznego

Treści kształcenia: Metodologia w wykładzie prawa. Analiza zjawiska prawnego w Kościele. Próby definicji normy kościelnej. Obowiązywanie normy kanonicznej. Relacja do prawa natury i prawa Bożego. Stosowanie prawa w Kościele. Oryginalne instytucje prawne w systemie prawa kanonicznego.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia pochodzenia i celu oraz zadań normy kanonicznej.

3. Kształcenie w zakresie norm ogólnych prawa kanonicznego

Treści kształcenia: Ustawy kościelne. Zwyczaj. Dekrety ogólne. Instrukcje. Akty administracyjne. Statuty i przepisy porządkowe. Osoby fizyczne i prawne. Akty prawne. Władza rządzenia. Urzędy kościelne. Przedawnienie. Obliczanie czasu.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się podstawowymi zasadami prawa kanonicznego.

4. Kształcenie w zakresie ustroju Kościoła

Treści kształcenia: Natura i istota Kościoła. Pochodzenie struktur widzialnych. Najwyższa władza w Kościele – Biskup Rzymski i Kolegium Biskupów. Osoby i instytucje współuczestniczące w wykonywaniu najwyższej władzy kościelnej – Synod Biskupów, Kolegium Kardynałów, Kuria Rzymska, Legaci papiescy. Kościoły partykularne i ich związki. Biskupi. Synody partykularne. Konferencja Biskupów. Organizacja wewnętrzna Kościołów partykularnych – kuria diecezjalna, rady diecezjalne, kolegia kanoników, parafie, proboszczowie, struktury lokalne.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: dostrzegania i identyfikowania instytucji kościelnych; wyjaśnienia przydatności instytucji kościelnych w realizacji misji Kościoła.

5. Kształcenie w zakresie prawa zakonnego

Treści kształcenia: Normy wspólne wszystkim instytutom życia konsekrowanego. Instytuty zakonne. Domy zakonne – ich erekcja i znoszenie. Zarząd instytutów zakonnych. Przyjmowanie kandydatów i kształcenie członków. Obowiązki i prawa instytutów oraz ich członków. Apostolstwo instytutów. Wyłączenie członków z instytutu. Konferencje wyższych przełożonych. Instytuty świeckie. Stowarzyszenia życia apostolskiego.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozpoznawania stylu życia konsekrowanego; formułowania porad prawnych w zakresie prawa wewnętrznego instytutu.

6. Kształcenie w zakresie prawa o posłudze nauczania

Treści kształcenia: Rodzaje i sposoby przepowiadania słowa Bożego. Misyjna i apostolska działalność Kościoła. Wychowanie katolickie – rodzaje i typy szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych, ich działalność edukacyjna. Wyższe Seminaria Duchowne. Środki społecznego przekazu. Wyznanie wiary.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: dostrzegania, rozumienia i ustosunkowania się do działalności ewangelizacyjnej Kościoła i problemów z tym związanych.

7. Kształcenie w zakresie prawa o sakramentach

Treści kształcenia: Zagadnienia wstępne. Materia i forma sakramentu. Zasady administrowania sakramentami. Poszczególne sakramenty – chrzest, bierzmowanie, eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, święcenia.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i stosowania przepisów regulujących owocne sprawowanie i przyjmowanie sakramentów świętych w Kościele tak, aby były one źródłem łaski.

8. Kształcenie w zakresie prawa małżeńskiego i rodzinnego

Treści kształcenia: Pojęcie małżeństwa i rodziny. Władza Kościoła nad małżeństwem. Sakramentalność i nierozerwalność małżeństwa chrześcijańskiego. Małżeństwo naturalne. Czynności poprzedzające zawarcie małżeństwa. Przeszkody małżeńskie. Zgoda małżeńska. Kanoniczna forma zawarcia małżeństwa. Małżeństwa mieszane. Skutki małżeństwa. Rozłączenie małżonków. Unieważnienie małżeństwa.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania przepisów stojących na straży trwałości małżeństwa i rodziny; wspomagania wiernych przeżywających trudności w tym względzie.

9. Kształcenie w zakresie prawa majątkowego

Treści kształcenia: Pojęcie dóbr doczesnych. Zasady nabywania dóbr. Zarząd dobrami materialnymi. Umowy, zwłaszcza alienacja. Pobożne zapisy i testamenty. Pobożne fundacje.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia zagadnień z zakresu prawa majątkowego; wspierania kościelnych osób prawnych i fizycznych w administrowaniu dobrami materialnymi.

10. Kształcenie w zakresie w zakresie prawa karnego

Treści kształcenia: Pochodzenie władzy karania w Kościele. Pojęcie przestępstwa kościelnego. Pojęcie i rodzaje kar kościelnych. Karanie przestępstw w ogólności. Ustawa karna i nakaz karny. Podmiot sankcji karnych. Kary oraz inne środki karne. Zasady wymierzania kar kościelnych. Ustanie kar. Kary za poszczególne przestępstwa.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia wzajemnych związków przyczynowych między przestępstwem a karą kościelną; wieloaspektowego interpretowania zachowań negatywnych w społeczności kościelnej.

11. Kształcenie w zakresie prawa procesowego

Treści kształcenia: Właściwości sądu. Stopnie trybunałów. Zasady działania. Strony w sprawie. Skargi i zarzuty. Wprowadzenie sprawy. Zawiązanie sporu. Instancja sporu. Dowody. Sprawy wpadkowe. Ogłoszenie akt. Zamknięcie postępowania dowodowego. Dyskusja sprawy. Orzeczenie sędziego. Zaskarżenie wyroku. Stan rzeczy osądzonej i przywrócenie do stanu poprzedniego. Koszty sądowe i bezpłatna pomoc. Wykonanie wyroku. Kanoniczny proces małżeński – sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa, sprawy o separacje małżonków, proces o dyspensę od małżeństwa zawartego i niedopełnionego, proces dotyczący domniemanej śmierci współmałżonka.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się przepisami procesowymi w celu rozstrzygania zawiłych spraw życiowych; poszukiwania i konstruowania rozwiązań prawnych trudnych sytuacji życiowych.

IV. PRAKTYKI

Praktyki trwają nie krócej niż 3 tygodnie.

Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie.

V. INNE WYMAGANIA

1.      Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego – w wymiarze 60 godzin, którym można przypisać do 2 punktów ECTS; języków obcych – w wymiarze 120 godzin, którym należy przypisać 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym należy przypisać 2 punkty ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menedżerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji – powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL – European Computer Driving Licence).

2.      Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu języka łacińskiego – w wymiarze 150 godzin, którym przypisać należy 5 punktów ECTS.

3.      Programy nauczania powinny zawierać treści poszerzające wiedzę ogólną w wymiarze nie mniejszym niż 60 godzin, którym należy przypisać nie mniej niż 3 punkty ECTS.

4.      Przy tworzeniu programów nauczania powinna zostać uwzględniona Konstytucja Apostolska „Sapientia Christiana”, wydana przez Papieża Jana Pawła II (15 kwietnia 1979 roku), oraz powinny być uwzględnione Zarządzenia Kongregacji Wychowania Katolickiego wprowadzające w życie tę Konstytucję (wydane 29 kwietnia 1979 roku).

5.      Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie się do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS.

lista kierunków:

Prawo kanoniczne - studia jednolite magisterskie