II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

Absolwent powinien posiadać wiedzę z zakresu nauk ekonomicznych, społecznych, prawnych i politycznych umożliwiającą poznanie oraz rozumienie mechanizmów funkcjonowania stosunków międzynarodowych oraz gospodarki światowej. Powinien zdobyć umiejętności analizy problemów krajowych w perspektywie międzynarodowej. Absolwent powinien posiadać umiejętności komunikowania się, negocjowania i przekonywania. Powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu problematyki międzynarodowej.

Absolwent powinien być przygotowany do pracy: na stanowiskach analityka i specjalisty średniego szczebla w administracji państwowej i samorządowej; w organizacjach i instytucjach międzynarodowych lub krajowych współpracujących z zagranicą oraz w przedsiębiorstwach działających na rynkach międzynarodowych. Dzięki interdyscyplinarnemu wykształceniu powinien być przygotowany do pracy w instytucjach niezwiązanych bezpośrednio z dziedziną stosunków międzynarodowych. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia.

III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA

III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

III.2  SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH

1. Kształcenie w zakresie prawa

Treści kształcenia: Pojęcie i cechy prawa. Normy prawne. Stosunki prawne. Zdarzenia prawne. Prawo podmiotowe. Stosowanie i przestrzeganie prawa. Wykładnia prawa – jej rodzaje. Luki w prawie. Domniemania. Kolizja norm. Źródła prawa. System prawa. Miejsce norm prawa międzynarodowego w krajowym porządku prawnym. Elementy prawa konstytucyjnego, administracyjnego, cywilnego i karnego. Organy władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej – ich rola w obszarze stosunków zewnętrznych państwa.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia natury prawa; wyszukiwania źródeł prawa; interpretacji i stosowania prawa w praktyce.

2. Kształcenie w zakresie ekonomii

Treści kształcenia: Wybór ekonomiczny. Rynek – popyt, podaż, elastyczność popytu i podaży, cena. Gospodarstwo konsumenckie – jego równowaga. Przedsiębiorstwo – funkcja produkcji, koszty, przychody (utargi), równowaga przedsiębiorstwa na różnych rynkach. Rynek czynników produkcji. Formy zawodności rynku i sposoby przeciwdziałania. Rachunek Produktu Krajowego Brutto i wielkości pokrewnych. Państwo, budżet państwa, deficyt i dług publiczny. Równowaga makroekonomiczna w ujęciu keynesowskim i w ujęciu klasycznym. Handel zagraniczny – korzyści z wymiany, bilans płatniczy. Pieniądz i system bankowy. Rynek pieniądza. Bank Centralny. Problemy bezrobocia i inflacji. Równowaga w gospodarce otwartej. Wzrost gospodarczy.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia kategorii ekonomicznych; opisu i interpretacji zjawisk ekonomicznych i procesów gospodarczych; rozumienia zasad działania głównych podmiotów gospodarujących – gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państwa; rozumienia roli cen i pieniądza w gospodarce; rozumienia istoty inflacji, bezrobocia i globalizacji; wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania problemów ekonomicznych.

3. Kształcenie w zakresie demografii

Treści kształcenia: Obszar zainteresowań, źródła danych, badania procesów demograficznych. Metody analiz demograficznych – analiza przekrojowa i kohortowa. Rozwój demograficzny, teoria przejścia demograficznego, drugie przejście demograficzne. Proces zawierania i rozpadu małżeństw, dzietność, umieralność, migracje – pomiar i analiza. Rodzina i gospodarstwo domowe. Prognozowanie demograficzne. Demograficzne uwarunkowania rynku pracy i gospodarki publicznej. Polityka ludnościowa. Zmiany struktur demograficznych i społecznych w Polsce, w Europie i na świecie.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty procesów demograficznych; stosowania metod pomiaru i analizy procesów ludnościowych; oceny sytuacji demograficznej na świecie; oceny głównych prawidłowości zmian demograficznych.

4. Kształcenie w zakresie statystyki

Treści kształcenia: Dane statystyczne. Podstawowe miary statystyczne: średnia, dominanta, mediana, wariancja. Zmienna losowa, podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości. Metody badania korelacji i regresji. Analiza dynamiki zjawisk. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: analizowania i interpretowania danych statystycznych; stosowania podstawowych metod i narzędzi statystyki opisowej; wnioskowania statystycznego; stosowania metod statystycznych w analizie problemów z obszaru stosunków międzynarodowych.

5. Kształcenie w zakresie nauki o państwie

Treści kształcenia: Władza, państwo, polityka – zasadnicze kategorie analizy. Władza polityczna i państwowa. Geneza i ewolucja instytucji państwa. Myśl polityczno-prawna o państwie i jego organach. Formy państwa, formy rządów, style rządzenia, ustroje terytorialne państw. Zasady ustrojowe. Zasada trójpodziału władz – władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza. Organy państw współczesnych. Funkcje państw. Ekonomiczna rola władzy państwowej. Partie i systemy partyjne – definicje i klasyfikacje. Modele ustrojowe państw współczesnych – ustrój prezydencki, parlamentarno-gabinetowy, kanclerski, prezydencko-parlamentarny i parlamentarno-komitetowy. Państwo a instytucje demokracji bezpośredniej. Państwo a społeczeństwo obywatelskie. Polska tranzycja i transformacja – powstanie III Rzeczypospolitej, konsolidacja polskiej demokracji. Współzależności między gospodarką a polityką.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty i natury państwa; oceny i analizy ewolucji państwa; rozumienia roli państwa w cywilizacyjnym rozwoju społeczeństw; analizowania zmian funkcji państwa; rozumienia modeli ustrojowych państw współczesnych; rozumienia instytucji i mechanizmów władzy współczesnych państw.

6. Kształcenie w zakresie historii stosunków międzynarodowych

Treści kształcenia: Geneza i ewolucja stosunków międzynarodowych. Epoka Kongresu Wiedeńskiego i Świętego Przymierza (1815 –1870) – ukształtowanie i funkcjonowanie systemu po Kongresie Wiedeńskim. Stosunki międzynarodowe w zachodniej hemisferze – Ameryka Anglosaska i Łacińska. Zmierzch Świętego Przymierza i nowe podziały w Europie. Epoka kolonialno-imperialna (1870 – 1918): zjednoczenie Niemiec oraz Włoch – wpływ na stosunki międzynarodowe. Narastanie sprzeczności między państwami europejskimi przed I wojną światową. Stosunki międzynarodowe w końcu XIX wieki i na początku XX wieku na zachodniej półkuli, Dalekim Wschodzie oraz w Afryce. Stosunki międzynarodowe między wojnami światowymi (1918 – 1939) – narodziny, funkcjonowanie i destrukcja wersalskiego ładu pokojowego. Stany Zjednoczone, Ameryka Łacińska, Daleki i Bliski Wschód oraz Afryka w stosunkach międzynarodowych lat 1918 – 1939.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i interpretacji zmian w stosunkach międzynarodowych; wykorzystywania doświadczenia historycznego we współczesności; rozumienia znaczenia historii w polityce państw.

7. Kształcenie w zakresie geografii politycznej i ekonomicznej

Treści kształcenia: Początki i kierunki rozwoju geografii politycznej i ekonomicznej. Założenia metodologiczne, treści, zakres i cele geografii politycznej i ekonomicznej. Związek geografii politycznej i ekonomicznej z innymi naukami. Środowisko geograficzne a zjawiska polityczne i ekonomiczne – wzajemne relacje. Geopolityka. Główne szkoły i teorie geopolityki. Wpływ geopolityki na rozwój geografii politycznej. Interpretacja zjawisk i procesów politycznych w kontekście czynnika geograficznego. Jednostki geopolityczne na mapie świata – państwa i terytoria. Terytoria powiernicze, kolonialne i niekolonialne. Dynamika zmian na mapie świata. Obszar i granice państw. Granica – rodzaje, funkcje. Zmienność granic. Obszary, granice morskie, granice powietrzne. Procesy internacjonalizacji życia politycznego i gospodarczego. Współzależności międzynarodowe. Problemy globalne współczesnego świata – hierarchia, dynamika zmian. Rasy i narody. Mniejszości narodowe. Języki na świecie. Religie i wyznania. Migracje – przyczyny i konsekwencje. Problemy żywnościowe świata. Geografia zadłużenia międzynarodowego. Geografia współczesnych konfliktów międzynarodowych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia zagadnień z zakresu geografii politycznej i ekonomicznej; interpretacji mapy politycznej i gospodarczej świata; rozumienia przyczyn i konsekwencji współczesnych światowych problemów środowiskowych, narodowościowych i społecznych.

8. Kształcenie w zakresie polityki gospodarczej

Treści kształcenia: Cele i instrumenty polityki gospodarczej. Mierniki realizacji celów polityki gospodarczej. Zakres polityki gospodarczej w różnych systemach. Polityka gospodarcza w warunkach przemian rozwojowych. Stabilizacyjne aspekty polityki gospodarczej. Instytucjonalny kontekst polityki gospodarczej. Przestrzenny i regionalny wymiar polityki gospodarczej. Polityka gospodarcza a strategia i programowanie rozwoju.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć i narzędzi polityki gospodarczej; rozumienia znaczenia polityki gospodarczej w różnych systemach gospodarczych; rozumienia współzależności między makroekonomiczną polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju w warunkach współczesnych wymagań rozwojowych.

B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH

1. Kształcenie w zakresie międzynarodowych stosunków kulturalnych

Treści kształcenia: Międzynarodowe stosunki kulturalne jako element stosunków międzynarodowych. Społeczne korelaty stosunków kulturalnych. Uwarunkowania instytucjonalizacji. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). Międzynarodowa ochrona dóbr kultury w czasie wojny. Światowe dziedzictwo kulturalne. Problemy przenoszenia własności dóbr kultury ponad granicami państw. Współpraca kulturalna w ramach Rady Europy i Unii Europejskiej. Zagraniczna polityka kulturalna a dyplomacja kulturalna. Tożsamość kulturowa państw w procesie internacjonalizacji rozwoju społecznego. Udział Polski w międzynarodowych stosunkach kulturalnych. Kultura w warunkach globalizacji.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia specyfiki międzynarodowych stosunków kulturalnych; oceny zjawisk kulturalnych w aspekcie międzynarodowym; rozumienia działalności międzynarodowych instytucji kulturalnych.

2. Kształcenie w zakresie międzynarodowych stosunków politycznych

Treści kształcenia: Przedmiot i zakres międzynarodowych stosunków politycznych – podstawowe kategorie i pojęcia. Czynniki kształtujące międzynarodowe stosunki polityczne. Państwo jako zasadniczy podmiot stosunków międzynarodowych. Układ międzynarodowych stosunków politycznych. Geneza i ewolucja układu bipolarnego (dwubiegunowego) – od konfrontacji do negocjacji. Zasadnicze konflikty międzynarodowe w okresie bipolaryzmu – wojna koreańska, wojna indochińska, konflikt kubański, wojna w Wietnamie, konflikt na Bliskim Wschodzie. Główne układy i traktaty międzynarodowe w erze negocjacji – układ moskiewski, SALT I (Strategic Arms Limitation Talks I), SALT II (Strategic Arms Limitation Talks II), KBWE/OBWE (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie / Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie). Rozpad układu bipolarnego w międzynarodowych stosunkach politycznych – skutki regionalne i globalne. Powstawanie nowego układu stosunków międzynarodowych – dominacja czy globalne przywództwo USA. Nowe znaczenie dużych i średnich państw. Wzrost znaczenia organizacji międzynarodowych. Próby redefinicji Organizacji Narodów Zjednoczonych. Znaczenie Polski w międzynarodowych stosunkach politycznych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty politycznego charakteru stosunków międzynarodowych; opisu politycznych form realizacji stosunków międzynarodowych; politycznego myślenia i działania.

3. Kształcenie w zakresie międzynarodowych stosunków gospodarczych

Treści kształcenia: Pojęcie i zakres międzynarodowych stosunków gospodarczych. Powstanie i rozwój gospodarki światowej. Teorie handlu międzynarodowego – klasyczne i neoklasyczne teorie handlu międzynarodowego, czynniki wytwórcze jako podstawa handlu międzynarodowego, alternatywne teorie handlu międzynarodowego, wzrost gospodarczy a handel międzynarodowy, międzynarodowe przepływy czynników produkcji. Polityka handlowa – pojęcie i mechanizm cła, narzędzia pozataryfowe, wolny handel a protekcjonizm. Międzynarodowa polityka handlowa – mechanizm kartelu międzynarodowego i integracji ekonomicznej, liberalizacja handlu międzynarodowego. Międzynarodowe stosunki finansowe – bilans płatniczy, kurs walutowy i rynek walutowy, czynniki określające poziom kursu walutowego, automatyczny mechanizm dostosowawczy (cenowy, dochodowy i monetarny), polityka dostosowawcza (narzędzia i ograniczenia), międzynarodowy system walutowy (przesłanki istnienia, system waluty złotej, system z Bretton Woods, współczesny system walutowy). Globalizacja międzynarodowych stosunków gospodarczych – zagrożenia i korzyści.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty mechanizmów ekonomicznych działających w sferze międzynarodowych stosunków gospodarczych; rozumienia reguł (zasad) prowadzenia polityki handlowej.

4. Kształcenie w zakresie prawa międzynarodowego publicznego

Treści kształcenia: Międzynarodowe prawo publiczne. Suwerenność w prawie międzynarodowym. Źródła i podmioty prawa międzynarodowego. Terytorium i ludność państwa w prawie międzynarodowym. Wewnętrzne i zewnętrzne organy państwa – ich rola w stosunkach międzynarodowych. Prawo dyplomatyczne i konsularne. Zakaz użycia siły, pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe. Prawo konfliktów zbrojnych. Rozbrojenie. Rozwój prawa międzynarodowego.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się pojęciami i terminologią z zakresu prawa międzynarodowego publicznego; rozumienia mechanizmów działania prawa międzynarodowego; rozumienia roli prawa międzynarodowego we współczesnych stosunkach międzynarodowych oraz w polityce zagranicznej i wewnętrznej Polski.

5. Kształcenie w zakresie współczesnych systemów politycznych

Treści kształcenia: Konstrukcja metodologiczna systemu politycznego. Struktura i elementy systemów politycznych – geneza oraz ewolucja instytucji politycznych. Instytucje systemów politycznych – parlamenty, rządy. Instytucje sądownicze i ochrony praw człowieka. Rodzaje systemów politycznych. Funkcje systemów politycznych – ich ewolucja. Wybory –organizacja, systemy i procedury wyborcze. Obywatele i wybory – zachowania wyborcze. Normatywne i regulacyjne podstawy współczesnych systemów politycznych – prawo, konwenanse, normy moralne i religijne. Konstytucja i jej znaczenie dla systemu politycznego – rodzaje i cechy szczególne konstytucji. Kontrola konstytucyjności prawa. Komunikowanie w obrębie systemu politycznego i z jego otoczeniem. Społeczeństwo, system gospodarczy, otoczenie międzynarodowe. Systemy polityczne – funkcjonowanie. Współczesne systemy polityczne – kryteria oceny, sprawność, efektywność, reprezentatywność.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia systemów politycznych państw; analizowania i porównywania systemów politycznych; wykorzystywania wiedzy z zakresu systemów politycznych do oceny polityki zagranicznej państw.

6. Kształcenie w zakresie organizacji międzynarodowych

Treści kształcenia: Geneza, zróżnicowanie i rozwój organizacji międzynarodowych – uwarunkowania powstawania, procesy kształtowania, status. Struktura i funkcjonowanie organizacji międzynarodowych – organy, status prawny, relacje między organami. Funkcjonariusze międzynarodowi. Cele, zadania i funkcje organizacji międzynarodowych. Podejmowanie decyzji w organizacjach międzynarodowych. Siedziba organizacji międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe a państwa – członkostwo w organizacjach międzynarodowych, współpraca państw z instytucjami międzynarodowymi, przedstawicielstwa państw w organizacjach i organizacji w państwach, motywy przynależności do organizacji międzynarodowych, motywy współpracy z organizacjami międzynarodowymi. Relacje między organizacjami międzynarodowymi. Organizacje międzynarodowe a stosunki międzynarodowe – rozwój i stan stosunków międzynarodowych a powstanie i funkcjonowanie organizacji międzynarodowych. Wpływ organizacji międzynarodowych na ewolucję stosunków międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe w teoriach stosunków międzynarodowych. Analiza struktur i funkcjonowania wybranych organizacji międzynarodowych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: charakteryzowania organizacji międzynarodowych – ich struktury i funkcjonowania; rozumienia wpływu organizacji międzynarodowych na międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.

7. Kształcenie w zakresie integracji europejskiej

Treści kształcenia: Historia procesów integracyjnych w Europie. Integracja w ramach Wspólnot Europejskich – system trzech filarów. Obszary i zasady działania Wspólnot Europejskich. Podstawy wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych. Instytucje, system prawny, źródła prawa, organy sądowe oraz stosunki między państwami członkowskimi a Unią Europejską (UE). Prawa obywateli w UE. Reforma ustrojowa UE. Integracja poza UE. Polityka sąsiedztwa – instrumenty, ewolucja. Polska w UE.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia źródeł, przyczyn, przebiegu i skutków integracji europejskiej; opisu instytucji unijnych i mechanizmów podejmowania przez nie decyzji; rozumienia celów i zasad polityk wspólnotowych.

8. Kształcenie w zakresie polityki zagranicznej Polski

Treści kształcenia: Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej. Reorientacja polityki zagranicznej powojennej Polski. Udział Polski w regulacji pokojowej w powojennej Europie lat 1945 – 1949. Traktaty sojusznicze i współudział Polski w tworzeniu obozu państw socjalistycznych w latach 1945 – 1955. Aktywizacja polskiej polityki zagranicznej na wszystkich kierunkach geograficznych w latach 1956 – 1970. Działania Polski na rzecz odprężenia międzynarodowego w latach 1970 – 1981. Polityka zagraniczna ekipy stanu wojennego w latach 1981 – 1989. Polityka zagraniczna Polski w okresie transformacji ustrojowej. Reorientacja polskiej polityki zagranicznej w latach 1989 – 1991. Opcja euroatlantycka – stosunki z NATO (North Atlantic Treaty Organisation), Unią Europejską, Unią Zachodnioeuropejską i Radą Europy. Współpraca regionalna – Grupa Wyszehradzka, Inicjatywa Środkowoeuropejska, współpraca bałtycka, euroregiony. Rola Polski w KBWE/OBWE (Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie / Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Polityka wschodnia.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia polskiej polityki zagranicznej od czasów II Rzeczypospolitej; opisu podmiotów i narzędzi realizacji polityki zagranicznej Polski od czasów II Rzeczypospolitej; rozumienia skutków prowadzenia określonej polityki zagranicznej w aspekcie międzynarodowym i krajowym.

IV. PRAKTYKI

Praktyki powinny trwać nie krócej niż 3 tygodnie.

Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie.

V. INNE WYMAGANIA

1.      Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego – w wymiarze 60 godzin, którym można przypisać do 2 punktów ECTS; języków obcych – w wymiarze 120 godzin, którym należy przypisać 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym należy przypisać 2 punkty ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menedżerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji – powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL – European Computer Driving Licence).

2.      Programy nauczania powinny zawierać treści poszerzające wiedzę humanistyczną (z zakresu filozofii, socjologii i psychologii) w wymiarze nie mniejszym niż 60 godzin, którym należy przypisać nie mniej niż 3 punkty ECTS.

3.      Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu ochrony własności intelektualnej.

4.      Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego (w tym za przygotowanie pracy dyplomowej, jeśli przewiduje ją program nauczania) student otrzymuje 10 punktów ECTS.

ZALECENIA

1.      Wskazana jest znajomość języka angielskiego.

lista kierunków:

Stosunki międzynarodowe - studia licencjackie